گشتی در بازار بزرگ تهران
منطقه دوازده فعلی تهران در دل خود یکی از قدیمی ترین بازارهای مهم ایران را جا داده است بازار بزرگ تهران
بازار بزرگ تهران که میتوان آنرا به عنوان یکی از قطب های داد و ستد اصلی در ایران نامید سابقه ای بسیار کهن و ارزشمند دارد.در واقع این بازار را مجموعه بازار تهران بایستی نامید که در ضلع جنوبی خیابان 15خرداد و حد فاصل آن به خیابانهای مولوی و خیام و 17شهریور واقع میشود.
تاریخچه بازار بزرگ تهران
آنچه از مدارک بر می آید سابقه پایه گذاری این بازار به دوران صفوی برمیگردد. این بازار در دوران قاجار و در زمان حکومت فتحعلی شاه قاجار شروع به توسعه نمود و چهارسوی بزرگ و کوچک آن ساخته شد.
سراها ،تیمچه ها و راسته های مختلف در هر زمان بنا به شرایط زمان برای کسب های مختلف شروع به ایجاد شدند و در زمان ناصرالدین شاه قاجار بسیاری از این راسته ها افزوده شد.
به مرور زمان بازارچه های دیگری در اطراف و مثلا در ناصرخسروی فعلی ساخته شد که بقایای برخی از آنان هنوز باقی است مانند بازارچه مروی و تیمچه صدراعظم.
طبق معمول گسترش بسیاری از شهرهای بزرگ ،این روند در تهران مانع از نگهداری بسیاری از آن آثار تاریخی گردید که بخش های مهمی از آن دیگر در دسترس نیست.
البته بخش هایی از اثار تاریخی قدیمی بازار خوشبختانه هنوز حفظ شده است مانند سردر بازار در قسمت سبزه میدان،مسجد جامع،تیمچه حاجب الدوله،تیمچه علاء الدوله و تیمچه قیصریه و مهدیه.
معماری قدیمی بازار بزرگ تهران با پوشش های طاق و گنبد هنرمندانه مسقف گردیده اند که نورگیری آنها از روزنه های تعیین شده انجام میشود.
یکی از شاهکارهای بنام بازار بزرگ تهران چهارسوق بزرگ است که در سال 1222 هجری قمری بنا شده است.این قسمت در یک فضای هشت ضلعی با گنبد مدور و با داخلی گچ کاری شده بصورت هنرمندانه ،چشم هر بیننده ای را نوازش میدهد.
بازار بزرگ تهران
بخش های بازار بزرگ تهران به شرح زیر دسته بندی میشوند:
بخش‌های بازار تهران
| بازار تهران | |
|---|---|
| سراها | اباچی – ابوتراب – اتحاد – احمدی – اربابی – آزادی – اسلامی – اعظم – افراشته – افسر – اقبال – اکبریه – امیرکبیر – امین اقدس – انقلاب – ایوبیان – با تقوی – بابک – بازرگانان – بهار – بهنودی – بوعلی – بیهقی نو – پارسا – پارک – پایدار – پیروز – تقی‌زاده – تکیه – تهرانچی – توکلی – تیموری – جلیلی – جمهوری – جنتی – جواهریان – جوریز – چهاربازار – چهل‌تن – حاج ملاعلی کنی – حاج نادعلی – حاج‌حسن – حاجی حسن اول – حاجی حسن دوم – حاجی زمان – حافظ – حجاز – حدید – حریری – حسن‌نژاد – حمام قبله – خالقی – خدایی – خرم – خوانساری‌ها – خورشید – دالان‌دراز – دشتی – دلگشا – دوستعلی‌خان – رازی – راستی – رحیمیه ۱ – رحیمیه ۲ – رحیمیه ۳ – روحانی – روحانی قدیم (اخلاقی) – روحیه – روغنی‌ها – سادات – ساعتچی – سجاد – سعادت – سلاحی – سلطانیون – سلیقه – سلیمانی – سیدمحسن – شکروی – شکروی جدید – شیخ جعفر – شیرازی – صادقیه – صدر – صدریه – صدیق – صلحی – صمدیه – ضرابی – ضیافت – عادلی – عالی نو – عباسی – عبدالوهاب – عدل اسلامی – عربزاده – عزیزیان – عطاران – غرب – غفاری – فتاح – فرزانه – فولاد – قائم بزرگ – قائم کوچک – قدیانی – قیصر – کرباسی – کرمی – کیهان – گردن‌کج – گلستان – گلشن – گلشن‌شکن – لاله – ماشاءالله – ماهرو – محمدی – محیط – مریم – مستوفی – مشکات – مصباح – ملی – ممتاز – منصور – مهدی – مهدی‌زاده – موسوی مهر – میر علی‌نقی – میرزا اسماعیل – میرزاعباس – ناصری – نقالخانه – نو قزوینی‌ها – نواب – نور – نیازی – وحید – وزیری – وهابیه – یزدی‌ها – یمین |
| پاساژها | ۱۱۰ – احمدی – ارباب‌زاده – آرش – آزادی – اسلامیه – اقدسیه – امیر – آنتیک – آهن – ایده‌آل – ایده‌آلی – ایران‌یراق – برقعی – بری – بهبهانی – بهرامی – بوستان – پردیس – تجارت – جعفری – جهان – جوادیون – جواهریان – حاتمی – حضرتی – حمید – دربنده – دیانت – رحمتی – رحیمی – رز – رضا – زاد – زمرد – سعادت – سعید – سیدجعفر – شریف – شمس – شناور – شهرابی – شیروانی – صدف – صدقیانی – صفا – صنایع – ظفر – عادلی – عظیمی – علوی – علی کراچیان – غنی‌آبادی – فجر – فرد حسینی – قادری – قدسی – قیصریه – کاشانی – کاشی‌ها – کامیاب – کاووسی – کلاهدوز – کمالی – کمیلیان – کویتی‌ها – کویتی‌های جدید – گل‌ها – لطفی‌پور – مباشر – مسعود – منصور – مهتاش – موقوفه – میلاد – ناصر – نصیری – نور – نیکبخت – وحدت – وطن – وین – یکتا |
| بازار و بازارچه | امیر – آهنگران – بزرگ – بین‌الحرمین – پردیس – پرسپولیس – خلیج فارس – خیاط‌ها – دروازه نو – دوبی – رضا – زرگرها – زید – طوسی – عباس‌آباد – قیصریه – کفاش‌ها – کیش – کیلوئی‌ها – لوازم تحریر – مسجد جامع – مسگرها – ملی – نجارها – نیک |
| مرکز و مجتمع تجاری | احسان – ایران – پوشاک کویتی‌ها – تندیس – توحید – حافظ – خیام – دلشاد – سرپولک – صداقت – قائم – کارآمد – گلستان – محمد – میلاد |
| تیمچه‌ها | باوفا – توجه – حاجی ابوتراب – فرد -حاجب الدوله |
| دالان‌ها | سوم – توتون‌فروشان |
تدوین و گردآوری:مجله ایران
